Domain Driven Design (DDD)

เป็นรูปแบบการออกแบบ Software System ที่แก้ปัญหาความซับซ้อน (complexity) โดยเทียบเคียงกับหน่วยงานหรือองค์กรที่การดำเนินงานธุรกิจ ที่มีความถนัดในเรื่องใดเรื่องหนึ่งเฉพาะ (expert domain) การใช้วิธีการนี้เป็นการนำไปสู่การออกแบบ microservice application ได้อย่างดีรวมถึงเป็นการสื่อสาร สร้างความเข้าใจกับทีม Business อย่างมีประสิทธิภาพ (Business first approach)

Domain Driven design แบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ Strategic design และ Tractical Design โดยที่ Strategic Design เป็นการออกแบบเชิงกลยุทธ์ เน้นถึงสิ่งที่สำคัญเชิงกลยุทธ์ต่อธุรกิจ โดยแบ่งตามความสำคัญและผสมผสานตามความจำเป็น

Strategic Domain Driven Design ประกอบด้วย

  • Domain
  • Sub-Domain
  • Bounded Context
  • Ubiquitous Language
  • Context Map

Tactical Domain Driven Design เป็นวิธีปฏิบัตที่จะทำให้บรรลุเป้าหมายตามกลยุทธ์ ส่วนนี้จะลงลึกถึงขั้นตอนในเชิงปฏิบัติ

ประกอบด้วย

  • Entities
  • Value Objects
  • Aggregates
  • Services
  • Modules
  • Factories
  • Repositories

Domains ประกอบด้วย sub-domains และ bounded context

Core Domain คือส่วนของธุรกิจหลัก ซึ่งเป็นสิ่งที่มีคุณค่าและโดดเด่นกว่าคู่แข่ง ไม่ต้องการแชร์หรือให้ใครก็ตามใช้โมเดลหลักนี้ รวมถึงการทำให้โมเดลนี้ไปติดกับ framework ใดๆ (Hibernate Entities) โดยจะมีการพัฒนาในส่วนนี้เองทั้งหมด

Supporting Domain เป็น domain ที่ช่วยทำให้ธุรกิจสามารดำเนินการได้โดยปกติ ตัวอย่างเช่น ในการอนุมัติสินเชื้อ เราต้องการข้อมูลเครดิตบูโรร่วมด้วยในการพิจารณา ทั้งนี้ควรพิจารณาเครื่องมือที่มีอยู่แล้วเพื่อเป็นส่วนเสริมให้กับธุรกิจหลัก หรือนำจากแหล่งอื่นๆ มาใช้ หรือไม่ก็พิจารณาสร้างเท่าที่เห็นว่าจำเป็น

Generic Domain เป็นสิ่งที่มีทั่วไป หรือกระบวนการธุรกิจทั่วไป ที่เราไม่ควรสร้างขึ้นมาใหม่ เช่น SMTP server สำหรับส่ง email หรือ cloud platform สำหรับ run application ควรพิจารณาลงทุนในส่วน core domain เป็นหลัก

Bounded Contexts

  • เป็นขอบเขตบริบทเชิงความหมาย ซึ่งเมื่อพูดถึงสิ่งไดสิ่งหนึ่งแล้วคนฟังจะเข้าใจทันทีว่าเป็นเรืองอะไร
  • เมื่อเป็นคนละเรื่อง สามารถมองได้ว่าจะต้องใช้ software package แยกกัน
  • ในแต่ละ Bounded Context จะมี components อยู่ข้างในที่มีความหมายและทำงานเฉพาะตัว
  • มีการพัฒนาเพื่อให้องค์กรมีความแตกต่างและแข่งขันกับองค์กรภายนอกอื่นๆ
  • ต้องมีหลักในการพิจารณาว่าอะไรควรหรือไม่ควรจะเป็นส่วนหลักของ core domain

ยกตัวอย่างทีม Developer ที่ทำงานกับเรื่องไดเรื่องหนึ่ง เช่น Bounded Context A

โดยที่ทีมนี้สามารถทำงานกับ Bounded context อื่นได้ แต่ไม่ควรให้หลายทีมทำงานบน Bounded Context เดียวกัน เพราะจะส่งปัญหาเรื่องความเข้าใจกับ Bounded Context ที่แตกต่างกันได้

ทำไม Bounded context จึงสำคัญ ถ้าเราพิจารณาเรื่อง Account ในความหมายของ Account สำหรับ Banking ก็จะหมายถึงบัญชีธนาคาร ยอดเงินฝาก ดอกเบี้ย แต่ถ้าในมุมมอง Security จะหมายถึง User Login สิทธิการเข้าถึง service ต่างๆ ดังนี้การมีหลายทีมที่ทำเรื่องเดียวกัน สิ่งเดียวกันแต่อาจจะเป็นคนละอย่างกันได้

Ubiquitous Language

เป็นพัฒนาภาษาที่คุยทั่วไปภายในทีม เช่นคำย่อ เพื่อให้การสื่อสารได้ด้วยความรวดเร็ว และเข้าใจตรงกัน ซึ่งมีทั้งที่เชิงเทคนิค และในเชิงธุรกิจ ของบริบทและในขอบเขตของเรื่องนั้นๆ (Bounded context) แต่ต้องระวังเมื่อนำไปคุยสื่อสารในกลุ่มอื่นๆ เพราะอาจจะเกิดความไม่เข้าใจได้

Context Maps

เป็นภาพรวมความสัมพันธ์ของธุรกิจระหว่าง bounded contexts ต่างๆ ในองค์กร (domain) ซึ่งเป็นส่วนสำคัญ ทำให้ทราบการเชื่อมโยงและวิธีการจัดการในแต่ละ contexts อย่างเช่น Banking ที่เชื่อมโยงไปในหลาย context ตามรูป

Context mappings ประกอบด้วย

  • Partnership
  • Shared kernel
  • Customer-Supplier
  • Conformist
  • Anti-corruption layer
  • Open host service
  • Published language
  • Big ball of mud
  • Separate ways

Context Mapping – Partnership

เป็นความสัมพันธ์ที่มีการร่วมือ และยอมรับอย่างเติมที่ contexts ทั้งสองขึ้นอยู่กับกันและกัน สามารถสื่อสารอย่างเปิดเผย เป็นกรณี success หรือ fail ไปด้วยกัน

Context Mapping – Shared Kernel

เป็นความสัมพันธ์ที่ทั้งสองทีมแบ่งส่วนใดส่วนหนึ่งเพื่อใช้ร่วมกัน ส่งผลให้เกิดการแยกส่วนร่วมนี้เป็นก้อนใหม่ (artifact) เพื่อการ deliver

Context Mapping – Customer-Supplier

เงื่อนไขความสำเร็จของ Supplier บางส่วนขึ้นอยู่กับความสำเร็จของ Customer เช่นระบบกู้ยืมจำเป็นต้องได้ข้อมูลทางด้านการเงินเพื่อพิจารณา

Context Mapping – Conformist

เป็นความคล้อยตาม (conform) ที่โมเดล upstream มีทุกอย่างที่ downstream ต้องการ โดยที่ upstream ไม่ได้สนใจ downstream

Context Mapping – Anti-Corruption Layer

เป็นลักษณะที่ context ไม่สามารถปฏิบัติตามได้ จึงต้องมีส่วนสำหรับการแปลงการสื่อสารภายใน

Context Mapping – Open Host Service

เป็นการกำหนด protocal ในการสื่อสารไว้เพื่อให้ context อื่นสามารถใช้ integrate เข้ามาได้

Context Mapping – Published Language

เป็นการกำหนดภาษากลางไว้สำหรับการติดต่อ เช่น JSON, YAML, XML

Context Mapping – Big Ball of Mud

เป็นอีกประเภทของความสัมพันธ์แบบ ACL ที่ Bounded Context ได้ให้ส่วนของ model ต่างๆ มาใช้ มักจะพบเมื่อต้อง integrate กับระบบเก่ามากๆ (Lagacy)

Context Mapping – Separate ways

เป็นการยกเลิกความสัมพันธ์ที่มีอยู่ และสร้างขึ้นมาใหม่ใน context ทั้งนี้อาจจะง่ายกว่าที่ต้องใช้ความสัมพันธ์ในแบบเดิม

Tactical Design

เป็น design ที่มี scope ใน context ประกอบด้วยหลายส่วนดังนี้

  • Entity ส่วนใดๆ (things) ใน model ที่มีความจำเพาะ (unique identity)
  • Value Object ใช้ในการให้ความหมาย และจำนวนของ Entity เช่น สี และ จำนวน โดยจะไม่มีการเปลี่ยนรูป
  • Aggregates เป็นการรวมหรือเชื่อมข้อมูล เช่น Entity และ Value Object
  • Services การทำงาน หรือ Function
  • Factories สำหรับสร้างส่วนเสริมต่างๆ หรือส่วนสนับสนุน
    • Repositories ตัวแทนสำหรับการ access data ทำให้ model และ data แยกจากกันได้ ทั้งยังเป็นถังสำหรับ Entity และ Aggregates
    • Modules เป็นการ grouping ของสิ่งต่างๆ ใน Bounded context ที่อาจจะมีหลาย module โดยไม่สัมพันธ์กัน
    • Event เป็นตัวแทนของการเปลี่ยนแปลงใดๆ ใน domain จากสถานะหนึ่งไปเป็นอีกสถานะหนึ่ง ปกติเขียนในรูป Noun + past-tense verb เช่น ClaimCreated, ClaimSettled เป็นต้น

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *